ما در مطلب عزت نفس چیست؟ به صورت کامل در رابطه با مفهوم عزت نفس صحبت کردیم. در این مطلب برای بیان تفاوت آن با اعتماد به نفس، به صورت خلاصه مفهوم آن را تشریح می‌کنیم.
عزت نفس دقیقا همان احساسی است که شما نسبت به خودتان دارید و خود را از جنبه‌های مختلف زندگی می‌سنجید. یعنی در واقع همان دیدی است که شما به شخصیت حقیقی خودتان در آینه ذهنتان دارید.
همه افراد برای خود ارزش قائلند ولی میزان آن متفاوت است. میزلن این ارزش است که عزت نفس را تشکیل می‌دهد. این احساسی که به خود دارید از کودکی وجود داشته و با گذشت زمان و گذراندن اتفاقات مختلف، شکل گرفته و تغییر می‌کند.
عزت نفس از دو احساس مهم تشکیل شده است: احساس ارزشمندی و احساس توانمندی
زمانی که با خود خلوت می‌کنید و در رابطه با خود و کارهایتان فکر می‌کنید، یک احساس کلی نسبت به خود پیدا می‌کنید که ممکن است خوب یا بد باشد. ارزشمندی همان حسی است که شما در خلوت و تنهایی نسبت به خودتان دارید.
احساس توانمدی نیز احساسی است که نسبت به توانمندی خود در زندگی و در حوزه‌های مختلف دارید.
زمانی که وارد مقوله عزت نفس می‌شویم، فقط و فقط نظر خود ماست که اهمیت دارد و حرف دیگران مانند دوستان، خانواده، همکاران و ... تاثیری روی آن ندارد. این یک احساس درونی است که فقط خود شخص می‌تواند آن را تغییر دهد و روی آن تاثیر بگذارد. صحبت‌ها و انرژی اطرافیان فقط چند ساعت و به صورت گذرا می‌تواند تاثیر داشته باشد و پس از مدت کوتاهی این تاثیر از بین می‌رود.
یک تحقیق روانشناسی وجود دارد که نشان می‌دهد برای ایجاد انگیزه کافی در هر کاری فقط کافی است مقابل آینه بایستید و یک بار جمله انگیزشی مربوط به آن را به خود بگویید. حال برای ایجاد همین مقدار انگیزه که اطرافیان قصد ایجاد آن را داشته باشند، باید 17 باز همان جمله را به شما بگویند.
افرادی که دارای عزت نفس بالا یا معقولی هستند، انقدر نسبت به خود حس خوب دارند که نیاز ندارند از سمت افراد دیگر تایید شوند و یا رفتاری انجام دهند که توجه اطرافیان را به خود جلب کنند. به همین دلیل است که به سمت کارهای پرخطر (مانند استفاده از مواد مخدر) نمی‌روند و اصولا انسان‌های سالم‌تری هستند.
برای این افراد ارزش‌هایی که برای خود انتخاب کرده‌اند دارای اهمیت است و اینکه قواعد و ارزش‌های آن‌ها توسط اطرافیان تایید شود، آنچنان اهمیت ندارد. نه گفتن برای این افراد کار آسان‌تری است و خیلی راحت‌تر با سایر افراد ارتباط می‌گیرند.
البته تمام این نکات به این معنی نیست که انسان‌هایی که عزت نفس بالایی دارند، متکبر و مغرورند. بین این دو مفهوم تفاوت است.
اعتماد به نفس چیست؟
اعتماد به نفس یک حس کلی و ویژگی شخصیتی نیست بلکه احساس توانمندی است که هر فرد در حوزه‌ای خاص در وجود خود می‌بیند. زمانی که شما برای انجام کاری اقدام می‌کنید، چقدر به توانایی خود در انجام آن کار اطمینان دارید؟ این همان اعتماد به نفس است.
ریشه این کلمه در زبان لاتین از کلمه «fidere» است و معنای آن «اعتماد داشتن» می‌باشد. زمانی که شما در حوزه‌ای متخصص باشید و از مهارت بالایی برخوردار باشید، در همان حوزه اعتماد به نفس بالایی دارید.
همانطور که گفته شد این یک حس کلی نیست و باید برای آن موضوع و حوزه خاصی مشخص کرد تا بتوان آن را تعریف نمود. فرض کنید شما در زمینه موسیقی توانایی و در نتیجه اعتماد به نفس بالایی دارید ولی از رشته آشپزی سردرنمی‌آورید و ادعایی در آن نیز ندارد.
پس در نتیجه شما در موسیقی اعتماد به نفس بالا و در آشپزی اعتماد به نفس پایینی دارید.
با توجه به این تعریف سوال «آیا شما اعتماد به نفس بالایی دارید؟» معنای خود را از دست می‌دهد. چراکه حوزه مشخصی را بیان نکرده و فردی که قصد جواب دادن به آن را دارد، نمی‌داند باید در کدام حوزه میزان اعتماد به نفسش را اعلام کند.
تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس
تا اینجا با این مفاهیم به صورت کامل آشنا شدید و تا حد زیادی می‌توانید تفاوت عزت نفس اعتماد به نفس را درک کنید. در این بخش به صورت کامل برای شما در رابطه با تفاوت میان آن‌ها صحبت خواهیم کرد.
عزت نفس یک ویژگی شخصیتی است که به عنوان زیربنا در ساختمان شخصیت ما حضور دارد. ولی اعتماد به نفس نما و ظاهر جذاب این ساختمان است.
همانطور که گفته شد عزت نفس از دو حس توانمندی و ارزشمندی تشکیل شده است و همان احساس ارزش درونی است که شما نسبت به خود دارید در حالی که اعتماد به نفس احساس توانمندی است که در حوزه خاصی در وجود خود احساس می‌کنیم.
زمانی که در حوزه‌ای اعتماد به نفس بالایی داریم، موفقیت خوبی نیز در همان حوزه به دست می‌آوریم ولی اگر در همین حال از عزت نفس پایینی برخوردار باشیم از توانایی خود لذت نمی‌بریم چراکه نسبت به خود احساس خوبی نداریم و برای خود ارزشی قائل نیستیم..
یکی دیگر از تفاوت‌های عزت نفس و اعتماد به نفس، حضور یا عدم حضور آن‌ها در جنبه‌های مختلف زندگی است. اعتماد به نفس برای هر جنبه زندگی ما تعریف می‌شود و برای اینکه اقدام به انجام کاری کنیم باید در آن اعتماد به نفس داشته باشیم تا با انگیزه کافی آن را شروع کنیم.
برای مثال برای یادگیری مهارت جدیدی مانند خیاطی باید اعتماد به نفس انجام آن یا توانایی انجام آن را در خود ببینیم.
ولی در رابطه با عزت نفس جنبه‌های زندگی معنا ندارد. ما یا عزت نفس داریم یا نداریم. نمی‌توان گفت من در زمینه آشپزی نسبت به خود حس خوبی دارم ولی در زمینه خیاطی نه. عزت نفس یک ویژگی کلی است.
تفاوت بعدی که می‌توانیم به آن اشاره کنیم این است که عزت نفس یک احساس درونی و اعتماد به نفس حسی بیرونی است.
این که ما چه احساسی نسبت به خود داریم، چه میزان برای خود ارزش قائلیم، چه‌قدر به خود احترام می‌گذاریم و چه‌قدر به خود عشق می‌ورزیم کاملا درونی است ولی هنگامی که می‌خواهیم کاری را شروع کنیم ابتدا توانایی خود را می‌سنجیم و نسبت به آن اعتماد به نفس خود در انجام آن را به دست می‌آوریم. حتی با کمی آموزش در این حوزه به راحتی می‌توانیم اعتماد به نفس خود را افزایش دهیم.
تفاوت آخری که می‌خواهیم در رابطه با آن صحبت کنیم، به کار بردن کلمه کاذب برای این دو مفهوم است.
به نظر شما عزت نفس کاذب وجود دارد؟ یعنی اگر عزت نفس خود را افزایش دهید و هرچه بیشتر نسبت به خود احساس خوبی داشته باشید، ممکن است دچار مشکل شوید؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم خیر، عزت نفس کاذب وجود ندارد. شما هرچه بیشتر خود را قبول داشته و به خود احترام بگذارید هیچ ضرری نمی‌بینید بلکه نتایج مثبت آن را خواهید دید.
ولی در رابطه با اعتماد به نفس اینگونه نیست و اعتماد به نفس کاذب وجود داشته و کاملا مضر است. اگر شما در رابطه با موضوعی بیش از حد واقعی احساس اعتماد به نفس داشته باشید در حالی که توانایی شما در انجام آن، این میزان نیست، قطعا دچار مشکل می‌شوید.
یک دانشجوی پزشکی را در نظر بگیرید که درسش در حال اتمام است ولی هنوز توانایی جراحی را به دست نیاورده ولی در این موضوع دارای اعتماد به نفس کاذب است و ادعا دارد می‌تواند جراحی کند. اگر این شخص (که هنوز توانایی کامل را به دست نیاورده) دست به جراحی بزند، قطعا خطر بزرگی در انتظار او و بیمار است.
در حالت کلی اعتماد به نفس کاذب به ما احساس توانایی را القا می‌کند که وجود ندارد و حقیقی نیست.
عزت نفس مهم‌تر است یا اعتماد به نفس؟
حال که با این دو مفهوم به صورت کامل آشنا شدیم و تفاوت آن را نیز دانستیم، این سوال پیس می‌آید که کدام یک مهم‌تر است و برای ارتقا کدام‌یک باید وقت بیشتری بگذاریم؟
زمانی که شما تلاش می‌کنید عزت نفس خود را افزایش دهید یعنی قصد دارید بیشتر به خود ارزش دهید و احترام بیشتری برای خود قائل شوید. زمانی که شما ارزش واقعی خود را بدانید و آن را قبول کنید می‌توانید زندگی خود را به سمت موفقیت کلی پیش ببرید.
در این راه باید توانایی‌های خود در زمنیه‌های مختلف رانیز افزایش دهید تا بتوانید بهتر عمل کنید و بهتر نتیجه بگیرید و در نهایت ارزش خود رابهتر ببینید.
این موضوع به این معنی نیست که عزت نفس از اهمیت بالاتری برخوردار است و فقط باید به آن توجه کنیم. انی دو موضوع کاملا به هم وابسته هستند و باید به هردو به یک اندازه توجه شود.
همانطور که در تعریف عزت نفس گفتیم این حس، خود متشکل از دو حس ارزشمندی و توانمندی است و اعتماد به نفس نیز توانمندی ما در زمنیه‌ای معین است. پس می‌توان نتیجه گرفت که اعتماد به نفس زیرمجموعه عزت نفس است و برای ارتقا عزت نفس باید اعتماد به نفس را نیز ارتقا داد.
برای اینکه با راه‌های افزایش عزت نفس آشنا شوید می‌توانید مطلب راه‌های افزایش عزت نفس را مطالعه کنید.
تفاوت عزت نفس با غرور چیست؟
تا اینجا در رابطه با تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس صحبت کردیم. در این قسمت می‌خواهیم در رابطه با تفاوت عزت نفس با غرور صحبت کنیم.
شاید با خود فکر کنید غرور همان عزت نفس کاذب است ولی همان طور که گفتیم عزت نفس کاذب وجود ندارد و هرچه عزت نفس ما افزایش پیدا کند ضرری برای ما ندارد بلکه دارای منفعت است. غرور بحثی جدا از عزت نفس است.
زمانی که فرد دارای عزت نفس بالا می‌باشد، خود را قبول داشته، به خود احترام می‌گذارد و توانمندی‌های خود را در حدی می‌داند که بتواند به موفیت و خوشبختی برسد. این شخص علاوه بر خود برای اطرافیانش نیز احترام و ارزش قائل است و توانایی آنان را نیز قبول دارد.
ولی فردی که مغرور است در واقع از عزت نفس تهی ست و هیچ ارزشی برای خود قائل نشده و به هیچ وجه خود را قبول ندارد. چنین فردی فقط به دنبال دیده شدن و جلب توجه اطرافیان است و می‌خواهد توانایی و برتری خود را نسبت به دیگران اثبات کند. فرد مغررو برای اثبات برتری خود حتی به تخریب اطرافیانش دست می‌زند و توانایی آنان را زیر سوال می‌برد.
اینجاست که تفاوت میان غرور و عزت نفس مشخص می‌شود.
عزت نفس و اعتماد به نفس دو موضوعی هستند که خیلی از وقت‌ها (اشتباها) به جای هم به کار برده می‌شوند و بدون توجه به مفهوم آن‌ها ازشان استفاده می‌شود.
این دو مفهوم شاید اشتراک زیادی داشته باشند ولی تفاوت بسیاری نیز دارند که باید به آن توجه کرد و بادقت از آن‌ها در جای مناسب خود استفاده نمود.
در این مطلب تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس بیان شد و گفته شد عزت نفس همان حس درونی ما نسبت به خود و ارزشی است که برای خود قائلیم در حالی که اعتماد به نفس به احساس توانمندی ما در حوزه‌ای خاص گفته می‌شود.
نکته دیگری که باید به آن توجه کنیم این است که عزت نفس متشکل از دو حس توانمندی و ارزشمندی است و اعتماد به نفس نیز همان توامندی در انجام کاری به خصوص است. پس می‌توان نتیجه گرفت اعتماد به نفس زیرمجموعه عزت نفس است.
موضوع دیگری که در این مطلب بیان شد تفاوت عزت نفس و غرور است. همانطور که گفتیم فرد با عزت نفس بالا علاوه بر ارزشی که برای خود قائل است، برای اطرافیان خود نیز ارزش قائل است. ولی فرد مغرور در واقع هیچ عزت نفسی ندارد و برای اثبات برتری کاذب خود نسبت به دیگران، دست به تخریب افراد می‌زند.
در صورتی که در رابطه با این مطلب سوال (یا نظری) داشتید می‌توانید از طریق بخش نظرات همین صفحه با ما درمیان بگذارید و پاسخ خود را در کم‌ترین زمان ممکن دریافت کنید.
منبع
